“Naasten kunnen ook terugvallen”
Familie-ervaringsdeskundige Sylvie Spoelstra hield een TED-talk over haar ervaringen met haar dochter, die een verslaving heeft gehad. Vanuit haar ervaringsdeskundigheid ondersteunt ze andere naasten. Dit is haar verhaal.
“Tijdens de actieve verslavingsperiode (cocaïne en speed) van mijn dochter ging ik steeds meer op eieren lopen, bang als ik was voor haar agressieve reacties. Dit maakte dat ik steeds minder mezelf kon zijn, dat mijn grenzen vervaagden en dat ik uitgeput raakte. Op een goede dag had ik met mijn dochter de afspraak gemaakt om haar kamer op te ruimen, maar daar had ze geen zin in. Ze wou weg, en uiteindelijk resulteerde dit in een heftige discussie tussen ons en dreigde ze met “Als ik niet weg mag ga ik op straat schreeuwen dat ik cocaïne snuif.”
Normaal gezien had ik dat vreselijk gevonden, want wat zouden de buren wel niet denken van ons? Maar nu voelde ik me anders, er ging een knopje in mijn hoofd om en ik dacht: oh ja? Is dat wat je wil? Prima. Ik deed de voordeur open, schoof mijn dochter naar buiten met de mededeling “Asjeblieft meid, hier is je podium! Schreeuw maar zo hard als je kunt!” en gooide de deur dicht. Ik stond achter de deur en voelde me uiterst rustig en zelfverzekerd, dat gevoel had ik allang niet meer gehad. Ik hoorde mijn dochter heel zachtjes zeggen “Ik snuif cocaïne” en dacht: dat kan veel beter! Waarop ik de deur weer opendeed en zei “Meid, je moet veeeeel harder schreeuwen want de buren horen je niet eens zo, je moet zo hard schreeuwen dat ze je twee straten verderop nog horen!” en toen deed ik de deur weer dicht. Ik ben naar de keuken gelopen, begon met voorbereidingen voor het avondeten en voelde me rustig en zelfverzekerd.
Een paar minuten later ging de deur open en kwam mijn dochter binnen. Rustig en zonder iets te zeggen liep ze naar boven, ruimde haar kamer op en er was niks meer aan de hand. Toen ging er bij mij een lampje branden. Aha, als ik tegengesteld reageer, dan heeft dat dus ook effect op haar. Waarschijnlijk heeft zij in verwarring op de oprit gestaan omdat ik ineens niet meer de moeder was die zij gewend was te zien! Vanaf dat moment boeit het me niet meer wat mensen van me vinden en reageer ik op basis van ‘wat wil ik’… en dat voelt krachtig!
Mam, ik weet waar jij last van hebt. Jij hebt een serieuze terugval!
Ik noem dit knopje-om-momenten. Nog zo’n moment had ik toen mijn dochter drie maanden uit de kliniek was en zei: “Mama ik ga dit weekend naar een feestje toe”, waarop ik vroeg: (een hele blonde vraag overigens) “Wat voor feestje dan?” Ik wist het antwoord uiteraard al. “Een hardcore feest”, zei ze. “Oh nee”, zei ik, “dat gaat echt niet gebeuren, vergeet het maar!” “Waarom reageer je zo, vertrouw je me niet?” vroeg ze. Ik raakte verward want ik vertrouwde haar juist tweehonderd procent Het was even ijzig stil tussen ons en ik voelde me uiterst ongemakkelijk en verward. Waar kwam dit gevoel vandaan? Na een paar minuten stilte zei mijn dochter ineens “Mam, ik weet waar jij last van hebt. Jij hebt een serieuze terugval!” Die woorden kwamen binnen. Ze had zo gelijk, dat voelde ik aan alles.
“Oké”, zei ik “je mag gaan maar dan wil ik wel graag afspraken maken met je.” Dat vond zij oké. We spraken af dat ze kon gaan en mij zou bellen als er iets niet goed zou gaan. Ik zou haar dan ophalen. Ik voelde mij die avond verre van rustig, toen ging na anderhalf uur de telefoon. Het was mijn dochter: “Kom me maar ophalen want het gaat niet goed, ze waren de lijntjes voor me aan het klaarleggen. Ik sta al buiten heb net mijn jas opgehaald.” Wauw, wat was ik trots op haar zeg! Ik reed op een roze wolk naar haar toe. Mijn vertrouwen in haar ging nu helemaal door het plafond heen.
Door deze risicoplanning samen aan te gaan, konden we allebei leren en groeien. Daarnaast heb ik van mijn dochter ook nog geleerd dat naasten dus ook terugvallen: niet in een middel, maar wel in gedrag en oude angsten!”