Tactus en RIWIS werken samen bij middelenvrij wonen: “Voor cliënten is het fijn om zo min mogelijk verleiding te hebben”

Ruim een jaar geleden is Tactus Verslavingszorg samen met RIWIS Zorg & Welzijn gestart met middelenvrij wonen in Twello. Deze samenwerking biedt cliënten tijdens en na hun behandeling (onder andere detox, klinische opname en forensisch kader) een beschermde woonplek waar gebruik van middelen niet is toegestaan. Inmiddels zijn de vier beschikbare plekken allemaal bezet en werken begeleiding en behandeling goed samen, waardoor cliënten daadwerkelijk abstinent kunnen blijven. Collega Daan is casemanager en vertelt meer over het project.

Middelenvrij wonen, de naam zegt het al een beetje, maar wat houdt dit verder in?

“Het gaat hier om volledige abstinentie, dus dit is echt een middelenvrije plek: ook geen alcohol en softdrugs. Er zijn een hoop mensen die vanuit een gebruikshistorie ergens terechtkomen waar her en der soms toch iets gebruikt wordt. In principe is het bij wooninstellingen niet toegestaan, maar in de praktijk loopt dat soms anders, ook omdat het handhaven niet eenvoudig is. Zo’n omgeving kan erg lastig zijn voor mensen met een verslavingsachtergrond, door hun verslavingsgevoeligheid komen ze sneller in de verleiding en ook doseren blijkt dan heel moeilijk.”

Hoe houden jullie het dan daadwerkelijk middelenvrij?

“RIWIS gaat hier over de woonbegeleiding van de locatie, Tactus draagt zorg voor abstinentiebehoud en verslavingskunde. Hoe herken je eventueel gebruik en hoe ga je hiermee om? We bespreken bijvoorbeeld ook trek en zucht en daarnaast wordt er met regelmaat een urinecontrole gedaan. Vaak vinden cliënten het prettig om zo aan te kunnen tonen dat ze het nog steeds goed doen. Cliënten kiezen zelf voor een middelenvrije plek en er vindt een uitgebreide intake plaats. Ze weten dus wat het middelenvrij wonen zal inhouden en willen dit zelf ook. Ze vinden het vaak fijn om zo min mogelijk verleiding te hebben en deze plek is een goede stok achter de deur.”

Hoe kom je hier te wonen?

“Als je hier middelenvrij wilt wonen wordt je aangemeld door een verwijzer. Deze plekken zijn schaars, helaas zijn momenteel nog maar weinig plekken zoals deze. We zijn hier ook nog niet heel lang bezig. Nu merken we dat er iets meer naamsbekendheid komt en daarmee ook meer aanmeldingen. We worden steeds beter in de aanmeldprocedure en het screenen, we leggen vooraf goed uit waar we op letten. In het begin is dat soms even wennen. In de startfase is het bijvoorbeeld wel eens voorgekomen dat iemand dacht dat het alleen voor harddrugs gold. RIWIS is gericht op tijd en plaats van wonen. Hiermee is het individueel bepaald hoelang iemand deze vorm van wonen nodig heeft. Het is weliswaar wel het doel van RIWIS om uiteindelijk naar zo veel mogelijk zelfstandigheid te gaan. Deze locatie zal voor de meeste mensen dan ook een startplek zijn, maar als het tegenzit met het vinden van een passende vervolgplek hoeven ze hier niet weg.”

En wat is het verschil met ‘normaal’ begeleid wonen?

“Dat verschil zit ‘m ook in de alertheid en in de ondersteuning van het verslavingscomponent. Dit wordt meer onder de aandacht gebracht. In de reguliere vorm gaat begeleid wonen vooral over het aanleren en toepassen van woonvaardigheden en minder over andere zaken zoals psychische en verslavingsgerelateerde problemen. Wat is verslaving, hoe ga je daar mee om, hoe lees je een cliënt? Dit bespreken we uitvoerig met de woonbegeleiding, want het begeleiden én het signaleren zijn hier van belang. Cliënten zijn vaak welwillend, omdat ze zelf kiezen voor zo’n plek, dus iedereen is en blijft gemotiveerd. Tot nu toe zijn we erg tevreden over het project. Er zijn momenteel zelfs meer aanmeldingen dan kamers, dus het zou goed kunnen dat we op een gegeven moment gaan uitbreiden.”