Bijna 40 jaar Ruud Rutten: de cirkel is rond (3)

“Mijn leven hangt aan elkaar van commitment”

Wat ga je doen met je promotie? 

“Op de eerste plaats wil ik dat dit soort analyses verder uitgebreid worden met onze resultaatmetingen, en over opeenvolgende behandelepisodes. Deze manier van kijken naar data wil ik meer beschikbaar hebben op de werkvloer. Dat je als behandelaar heel goed inzicht hebt in de processen van je organisatie en feedback krijgt. Als je cliënt X voor je neus krijgt, dat je dan kan kijken: hoe hebben we het met andere cliënten X gedaan, en met welke resultaten? Bij de kankergenezing gebeurt dit ook zo. Dus kiezen voor de beste behandeling. Behandelgegevens gebruiken bij je indicatie.  

Als ik hier en daar een kans krijg om een adviesrol te vervullen, zou ik dat graag doen. Ik ga niet meer aan het werk. Dus meedenken over hoe hou je de bordjes bij de weg, daar mag je mij ’s nachts voor wakker maken. Maar ik ga ook schilderen, fotograferen en leuke dingen doen met mijn vrouw en met mijn kinderen en kleinkinderen. Het leven is niet eindeloos. Ik wil de komende tien jaar vooral van de vrijheid genieten.  

Ik ga eerst naar het zuidelijk halfrond om in de zon van hard werken te ontgiften en om tot rust te komen samen met mijn vrouw. We gaan een roadtrip maken, met de wind in de rug de weg volgen. De weg is de rode draad in dit verhaal. Dus eerst een reis, maar ook straks lekker fietsen in de Achterhoek en langs de IJssel.” 

Hoe zie je de verslavingszorg over nog eens bijna 40 jaar, dus in 2062? 

“Ik ben ervan overtuigd dat het vermogen van mensen om verslaafd te raken dan vooraan in het bewustzijn zit, en een onderdeel is van de opvoeding en hoe het leven ingericht is. En dat we voorbij het punt zijn dat we als makke schapen iedere keer dat ‘verslavingsgat’ inlopen. We worden allemaal 130 jaar en de minder gezonden worden 90. We weten wat het waard is om je lijf en hersenen gezond te houden en dat een gezonde leefstijl dan een vanzelfsprekendheid zal zijn.  

Alcohol zal er niet veel meer zijn. Alleen een verboden drug die jongeren gebruiken en mensen aan de onderkant van de samenleving. De rest zal het af en toe ritueel gebruiken zoals het ook oorspronkelijk bedoeld is. Roken komt helemaal niet meer voor. Verslavingen zullen er altijd zijn. Mensen zullen veel meer (digitaal) worden verbonden. Je individu verdampt in een digitaal ecosysteem. En dit leidt ook weer tot nieuwe verslavingen. Het begin daarvan maken we nu al een beetje mee.  Daar zal Tactus mee bezig zijn. We zullen dus altijd blijven strijden tegen de menselijke neiging om te verdampen in de omgeving. Ik denk dat we nog niet halverwege onze ontwikkeling zijn als verslavingszorg.” 

Wat wil je cliënten meegeven? 

“Wat ik cliënten en ook personeel wil meegeven is dat verslaafd raken een oer-kenmerk is van het menselijk brein. Als dat niet hanteerbaar zou zijn, zou de wereld er beroerd uit zien. Uiteindelijk lukt het de meeste mensen om dat te ‘handelen’. En diegene die dat niet lukt, die zijn in staat om toch nog een redelijk succesvol leven op te bouwen. Ik geloof heilig in het vermogen om dat te beheersen. Die 5-10% die dat nooit zal lukken, ik geloof dat die ook een waardevol leven kunnen leiden met onze hulp.” 

Zijn er nog dingen die je op de valreep de medewerkers van Tactus wil meegeven? 

“Het moge duidelijk zijn dat mijn leven aan elkaar hangt van commitment. Ik ben op mijn 19^e voor het eerst verzeild geraakt op het Radboudumc, op de afdeling Psychiatrie en onlangs heb ik daar mijn proefschrift op diezelfde afdeling afgeleverd. De cirkel is rond. 
Ik ben ooit in het Johannes Wier-huis begonnen op de plek waar nu Oldenkotte staat. Die kliniek hebben we vorig jaar gekocht. Die cirkel is ook rond. En ik heb Tactus meegemaakt van een kleine afkickboerderij die onderdeel was van Oldenkotte tot aan Tactus wat het nu is. Die cirkel is ook rond. Het moge duidelijk zijn dat mijn leven bestaat uit avontuur maar ook uit commitment. Ergens mee bezig zijn. Nog steeds getrouwd met dezelfde vrouw, ik heb nog steeds dezelfde hobby’s, en dezelfde dingen die ik belangrijk en leuk vind. Mijn statements gelden ook nog steeds. 

Ik gun mensen het levensgeluk dat commitment met zich meebrengt. Investeren in je omgeving, je doel voor ogen. Ik ben ook vaak verteerd door twijfel: had ik niet van baan moeten wisselen, had ik geen ziekenhuisdirecteur moeten worden, had ik niet…  

Als ik nu terugkijk denk ik: het was mooi zo.

Het commitment heeft mij veel gebracht en daarom heb ik ook veel kunnen brengen. Ik gun de huidige generatie meer commitment. Verbind je ergens aan. Wees ergens mee bezig. Ren niet van het één naar het ander, want je raakt verloren in een wereld. Voor je het weet ben je je doel kwijt, ben je de weg kwijt en vervolgens struikel je over het één na het andere paaltje. Het lijkt of je veel doet, maar je maakt bewegingen in stilstand.  

Tactus heeft altijd heel veel gecommitteerde medewerkers gehad, mensen die zich verbinden aan de cliënten, aan collega’s. Maatschappij breed zou ik iedereen wat meer commitment en verbondenheid gunnen. Want alleen daardoor word je gelukkig. En dan heb ik het niet alleen over werken. Ik heb het over het hele leven.“ (MH) 

Ruud Rutten – Over de waarde van data en kunst in de verslavingszorg – Verslavingskunde Nederland