Pijnstillers
Ongeveer 9 op de 10 mensen gebruikt wel eens een pijnstiller; de meeste tegen hoofdpijn of rugpijn. Veel mensen krijgen er geen problemen mee en nemen de aangegeven hoeveelheden. Toch kun je verslaafd raken aan zowel zware, narcotische pijnstillers als lichte pijnstillers, zoals aspirine en ontstekingsremmers.
Wie langdurige lichte pijnstillers gebruikt kan last krijgen van lichamelijk klachten wanneer ze minderen of stoppen. Ze gaan daarom de pijnstillers weer gebruiken. Een vicieuze cirkel. Stoppen onder begeleiding kan hierbij helpen.
Zware pijnstillers bevatten opiaten waardoor gewenning vrij vlug voor kan komen en het erg moeilijk maakt om er vanaf te komen. Meestal lukt dit niet zonder begeleiding. Door de vergelijkbare werking kan een opioïde pijnstiller verslaving lijken op een heroïne-verslaving.
Moet ik me zorgen maken?
De volgende signalen kunnen wijzen op een pijnstillersverslaving:
- Je kunt niet zelf stoppen of verminderen met het nemen van pijnstillers.
- Je neemt meer of vaker pijnstillers dan in de bijsluiter staat?
- Je hebt steeds meer of vaker pijnstillers nodig om de pijn te verzachten of te ontspannen?
- Je krijgt ernstige ontwenningsverschijnselen als je geen of minder pijnstillers slikt. Denk aan zweten, misselijkheid, migraine, overgeven of diarree. Maar ook angstaanvallen of slaapgebrek.
- Je doet geheimzinnig over het nemen van pijnstillers.
- Je probeert zonder recept aan zware pijnstillers te komen.
Zelf stoppen of minderen
Hier een tips om je helpen als je wilt proberen minder wil gebruiken of te stoppen.
- Noteer een maand lang je gebruik
Noteer hoeveel je gebruikt, wanneer en waarom. Na deze maand bekijk je of er een bepaald patroon in je gebruik zit. - Doorbreek je patroon
Maak een lijstje van de redenen waarom je wilt minderen of stoppen. Bewaar dit lijstje ergens waar je het regelmatig tegenkomt. - Kijk of er alternatieve zijn voor medicatie
Zou je iets anders kunnen bedenken om het doel van de medicijn te bereiken? Misschien helpt het als je meer rust momenten in je dag maakt, meer sporten of gezonder eten. Bij slaapproblemen kun je denken aan op vaste tijden naar bed te gaan. Bij pijn aan ijspacks. - Maak afspraken
Spreek van tevoren met jezelf of met anderen af hoeveel je maximaal wilt gebruiken en wanneer. - Zoek steun
Samen sta je sterk. Vraag je omgeving daarom om steun. - Bezoek een zelfhulpgroep
Je kunt ook hulp zoeken bij een zelfhulpgroep. Hiervoor kun je contact opnemen met Intact Herstel en Zelfhulp. - Vraag om hulp
Lukt het niet? Krijg je last van lichamelijk of mentale klachten als je stopt? Je hoeft er echt niet alleen voor te staan. Meld je aan voor hulp. Stap te groot? Neem dan contact met ons op om te zien hoe we verder kunnen helpen.
Aanmelden
Je kan je aanmelden via je huisarts. Uiteraard kun je ons ook altijd eerst bellen of met ons chatten voor advies.
Meer over pijnstillers
Veelgestelde vragen
Pijnstillers, zoals de naam doet vermoeden, zijn medicijnen die gegeven worden om plotse of aanhoudende pijn te verzachten. Maar ze kunnen ook koorts verlagen en ontstekingen remmen.
Pijnstillers zijn te verkrijgen in pilvorm, als zetpil, siroop of wateroplosbare tabletten. Sommige pijnstillers zijn ook verkrijgbaar als sprays, in pleistervorm of in ampullen voor injectie.
Werkzame stoffen
Pijnstillers kunnen verschillende werkzame stoffen bevatten. Pijnstillers met bepaalde stoffen worden gezien als lichte pijnstillers. Deze hebben over het algemeen geen ernstige bijwerkingen en kunnen zonder recept gekocht worden.
- acetylsalicylzuur, bekend als aspirine (zwak)
- paracetamol (zwak)
- diclofenac (sterk)
- ibuprofen (sterk)
- naproxen (sterk)
Dan zijn er ook zware of narcotische pijnstillers. Deze bevatten stoffen die verwant zijn aan opiaten. Deze pijnstillers zijn alleen verkrijgbaar met recept en kunnen ernstige bijwerkingen hebben, vooral als ze verkeerd of te vaak gebruikt worden.
- codeïne (zwak opioïde)
- tremadol (zwak opioïde)
- fentanyl (zwaar opioïde)
- methadon (zwaar opioïde)
- morfine (zwaar opioïde)
- oxycodon (zwaar opioïde)
Neem pijnstillers nooit zonder de bijsluiter te lezen
Ook de lichte pijnstillers kunnen gevaarlijk zijn in bepaalde situaties (bijvoorbeeld zwangerschap) of in combinatie met andere medicijnen (zoals bloedverdunners). Lees daarom altijd zorgvuldig de bijsluiter of besprek het met je huisarts of apotheker.
In de bijsluiters van de pijnstillers kun je precies zien wat de risico zijn van dat medicijn. In het algemeen, kun je uitgaan van de volgende risico’s.
Korte termijn
Veel lichte pijnstillers kunnen de volgende bijwerkingen hebben:
- maagpijn en brandend maagzuur
- diarree en braken
- duizeligheid en slaperigheid
- hoofdpijn
- irritatie van het mondslijmvlies
De bijwerkingen van zware pijnstillers die opiaten bevatten kunnen gevaarlijk zijn:
- sufheid
- stemmingsverandering
- verzwakte ademhaling
- onderkoeling
- misselijkheid en braken
- verstopping
- bloeddrukdaling
Lange termijn
Langdurig gebruik van pijnstillers houdt volgende risico’s in:
- duizeligheid
- misselijkheid
- verwardheid
- verhoogde kans op maagbloedingen
- aanhoudende dagelijkse hoofdpijn
- verslaving
Bij zware pijnstillers is er een grotere kans op verslaving dan bij lichte pijnstillers zoals paracetamol en ontstekingsremmers. Maar beide verslavingen komen voor.
De verslaving bij zware pijnstillers kan de gewenning vrij vlug gebeuren. Het pijnstillend effect duurt dan steeds minder lang en de pijn wordt alsmaar minder gestild. Zo is er steeds een hogere dosis nodig en kan het zijn dat iemand het gevoel krijgt niet meer zonder te kunnen. Wanneer mensen verslaafd zijn aan een opioïde pijnstiller kan het erg moeilijk zijn om er vanaf te komen, meestal lukt dit niet zonder begeleiding. Door de vergelijkbare werking kan een opioïde pijnstiller verslaving lijken op een heroïne-verslaving.
Wanneer iemand langdurig pijnstillers slikt voor bijvoorbeeld hoofdpijnklachten, kan het gebeuren dat de pijnstillers zelf ook voor hoofdpijn zorgen. Deze hoofdpijnklachten komen boven op de klachten waarvoor de pijnstillers in eerste instantie werden geslikt. Ook hier kan het nodig zijn om professionele, medische begeleiding nodig zijn te stoppen.
Pijnstillers kunnen je rijvaardigheid beïnvloeden. Zo kun je duizelig of slaperig worden maar het kan ook gezichtsstoornissen en concentratieproblemen veroorzaken. Dit vergroot de kans op een ongeval. Maar de ene pijnstiller is de andere niet. Het effect op je rijgedrag van een bruistablet paracetamol is heel anders dan een erg zware pijnstiller zoals morfine.
Je mag geen voertuigen besturen als je onder invloed bent van een medicijn dat je rijvaardigheid vermindert. Check de informatie in de bijsluiter om zeker te weten of jouw pijnstiller je rijvaardigheid beïnvloeden.
Dit is geheel afhankelijk van de soort pijnstillers. Raadpleeg altijd de bijsluiter en bespreek de wens om pijnstillers te nemen met je verloskundige of huisarts.
Hoelang pijnstillers aantoonbaar zijn is afhankelijk van het type pijnstiller die je gebruikt. De meeste pijnstillers zullen ongeveer binnen 3 dagen uit je bloed verdwenen zijn. Afhankelijk van de mate van gebruik kunnen sommige opioïden nog tot 5 dagen aantoonbaar zijn in de urine.
Het kan erg gevaarlijk zijn om ayahuasca te combineren met medicijnen. Voornamelijk antidepressiva, sterke pijnstillers, antipsychotica of slaapmiddelen zijn heel gevaarlijk om te combineren met ayahuasca. Meestal kun je bij zulke medicijnen ook niet kortdurend stoppen met de middelen te slikken omdat dat gevaarlijk is.
gebruikt oxycodon als pijnstiller
De grootste aantallen gebruikers van opioïden zijn:
- 454.500 gebruikers van oxycodon in 2018 (2,6% van de totale Nederlandse bevolking vanaf 0 jaar)
- 104.560 gebruikers van fentanyl in 2017 (0,6% van de totale Nederlandse bevolking vanaf 0 jaar)
- 90.491 gebruikers van morfine in 2017 (0,5% van de totale Nederlandse bevolking vanaf 0 jaar)
- 38.789 gebruikers van buprenorfine in 2017 (0,2% van de totale Nederlandse bevolking vanaf 0 jaar)
Het aantal cliënten met een probleem met een zware pijnstiller in de afgelopen zes jaar verdrievoudigde.